Zanim przejdziemy do opisywania dla Was najpotrzebniejszych akcesoriów do rozszerzania diety to najpierw skupimy się na wyjaśnieniu tego, jak rozszerzanie diety znacząco wpływa na aparat mowy.

Wspólne posiłki, pierwsze próby pobierania stałych pokarmów przez dziecko to ważny czas dla całej Rodziny. Zanim jednak w pełni Nasza pociecha nabierze tych umiejętności to minie trochę czasu. Poznawanie przez dziecko nowych smaków, konsystencji czy też pierwsze próby posługiwania się sztućcami to ogromne wyzwanie, które jak wszystkie kwestie rozwojowe wymaga czasu. Rodzice muszą uzbroić się w cierpliwość i przede wszystkim wspierać i motywować swojego malucha do samodzielnych prób jedzenia.

Skąd mam wiedzieć, że moje dziecko jest gotowe do rozszerzania diety?

To bardzo często zadawane pytanie wśród Rodziców. Otóż jest kilka oznak, które informują Nas Rodziców, o tym, że dziecko jest gotowe do pierwszych prób. Pierwszym i zauważalnym krokiem jest umiejętność samodzielnego siedzenia z podparciem, która minimalizuje ryzyko zadławienia się dziecka podczas prób pobierania pokarmu.

Kolejnym jakże ważnym krokiem do podjęcia prób samodzielnego jedzenia jest zanik odruchu wypychania pokarmu z ust oraz coraz to lepsza umiejętność żucia i gryzienia, która potrzebna jest dziecku do prawidłowego ściągania pokarmu z łyżeczki.

Ostatnim krokiem mówiącym Nam Rodzicom, że Nasz maluch jest już gotowy by rozszerzać dietę będzie oczywiście zainteresowanie jedzeniem. Jest to moment dość zauważalny, dziecko zaczyna interesować się tym, co my jemy, obserwuje co i jak wkładamy do ust, samo próbuje wyciągać rączki po coś, co przykuło jego uwagę i od razu chce włożyć to do ust. Są to trzy elementy, które podpowiadają Nam dorosłym, że to już czas, aby rozpocząć podawanie pierwszych stałych posiłków.

W tym momencie warto opowiedzieć o tym, które z akcesoriów do rozszerzania diety będą
potrzebne na początku nauki.

Przede wszystkim warto wyposażyć się w różnego rodzaju naczynia. Tak, aby metodą prób i błędów sprawdzić, które odpowiada najlepiej Waszemu dziecku. Musimy jako Rodzice zaobserwować czy dziecko podczas prób jedzenia będzie zainteresowane “łapaniem” sztućców do rączki, czy będzie chciało samodzielnie trzymać kubeczek, a może będzie posługiwać się rączką, zwłaszcza jeśli wybierzemy tylko jedną metodę karmienia – BLW. Wtedy doskonale jest mieć pod ręką miłe dla oka dziecka talerzyki czy miseczki, z których to z radością będzie wyciągać smakołyki, które od razu będą wędrować do buzi.

W tym miejscu chcemy przedstawić Wam włoską markę eKoala, która skupiła się na produkcji naczyń dla dzieci z BIOplastiku, który jest bezpieczny dla małych użytkowników oraz przyjazny środowisku, bo stworzony z warzyw i kukurydzy po zakopaniu w ziemi ulega biodegradacji. Kształtem i kolorem naczynia przypominają piknikowy zestaw, którego możemy używać nie tylko na wakacjach czy podczas posiłku na świeżym powietrzu. Sprawdzi się on doskonale podczas karmienia w domu, wtedy, gdy maluch siedzi wygodnie w swoim krzesełku.

Kolejnym ciekawym produktem są talerzyki i miseczki z przyssawką OXO tot. Klasyczne, proste naczynia, które sprawiają, że dziecko skupia się na tym co jest w środku talerzyka lub miseczki i jego zainteresowanie jedzeniem wzrasta. Będą one szczególnie pomocne przy pierwszych próbach pobierania pokarmu czy to metodą klasyczną, czyli podczas karmienia dziecka łyżeczką, czy też metodą BLW lub mieszaną. Przyssawka doskonale przywiera do blatu, co sprawia, że talerzyk nie ucieka, gdy Nasza pociecha próbuje rączkami przesuwać go w każdą ze stron.

Kolejnym produktem, najbardziej lubianym przez małych użytkowników, są silikonowe naczynia od marki Done by Deer. Seria Peekaboo pokazuje Nam jak zwyczajne naczynie w postaci silikonowego kubeczka może stać się niezwykłą przygodą. Na każdym z tych naczyń widać wystające na brzegach lub schowane na dnie naczyń zwierzątka, które, gdy przykryjemy je pysznościami w postaci owoców czy ulubionej zupki dziecka, znikną pod zawartością i stąd ich nazwa Peekaboo! A kuku! To doskonała forma zachęty dla niejadka. Urocze naczynia skłonią dziecko nie tylko do zabawy, ale również do próbowania nowych smaków i przede wszystkim do prób samodzielnego picia, które jest istotną umiejętnością mającą wpływ na rozwój aparatu artykulacyjnego.

Dokładnie taką samą rolę odgrywać będą kubki z obciążoną słomką Tum Tum. Dlaczego picie ze słomki jest ważne dla rozwoju aparatu artykulacyjnego? Przede wszystkim dlatego, że słomki które są twarde i posiadają otwarty przepływ są pod względem logopedycznym bezpieczniejsze dla rozwoju mowy dziecka. Dziecko pijąc z takiej słomki musi aktywować mięsień okrężny ust oraz inne mięśnie w obrębie twarzy, aby wydobyć płyn z butelki. To sprawia, że mięśnie są cały czas pobudzane do pracy, która w rezultacie przyczynia się do harmonijnego rozwoju aparatu artykulacyjnego. Tego samego nie możemy powiedzieć o słomkach, które posiadają zawór zapobiegający rozlewaniu się. Takie słomki wymuszają na dziecku przygryzienie słomki, po którym następuje wydostanie się płynu. Taki model odradzamy z logopedycznego punktu widzenia, gdyż może on mieć negatywny wpływ na zgryz oraz w konsekwencji przyczynić się do rozwoju wad wymowy.

Kolejnym jakże genialnym akcesorium okazują się być słomki Fommi. Wielorazowe, silikonowe słomki, które są doskonałym gadżetem dla osób podróżujących z dziećmi. Zapakowane w praktyczne pudełeczko będą Nam towarzyszyć przy każdej podróży. Co więcej! Słomki Fommi są doskonałym gadżetem do pracy podczas ćwiczeń logopedycznych, a także stanowią nieodłączny element nauki samodzielnego picia.

W tym miejscu wróćmy jeszcze do pierwszych prób samodzielnego jedzenia. Chcemy wspomnieć Wam o marce, która z myślą o początkach karmienia dziecka, stworzyła idealnie wpasowujące się w rodzicielskie dłonie naczynia, dzięki którym w łatwy sposób nakarmisz swoją pociechę. Mowa tu o naczyniach La Petite marki Avanchy. Miseczki są lekkie, kolorowe, wykonane z bezpiecznego silikonu i przede wszystkim na tyle wygodne, aby zmieściły się w jednej dłoni Rodzica, co zdecydowanie ułatwi pierwsze próby podawania stałych pokarmów.

Marka Avanchy posiada również w swoim portfolio naczynia stworzone z myślą o starszych dzieciach. Nauka samodzielnego jedzenia to bardzo ważny etap w życiu dziecka. Jako Rodzice chcemy zadbać o to by Nasze dzieci od pierwszych prób miały styczność z bezpiecznymi i naturalnymi produktami. Marka Avanchy stworzyła bambusowe naczynia dla najmłodszych, które posiadają przyssawkę, za pomocą której miseczka przywiera do blatu i “nie ucieka” dziecku podczas podejmowania prób samodzielnego jedzenia. Dzięki takim akcesoriom zapewniamy dziecku komfort jedzenia, sprawiamy, że maluch skupia się na tym co je, a nie na “wędrującej” po blacie miseczce, która mogłaby rozproszyć jego uwagę.

Pamiętajmy, że samodzielne jedzenie ma ogromne znaczenie w rozwoju dziecka. Bez względu na to jaką wybierzesz metodę karmienia – czy to będzie BLW czy metoda karmienia łyżeczką, czy też metoda mieszana – jedzenie ma ogromny wpływ na wiele sfer rozwoju Twojego malucha. Gdy zauważymy, że Nasze dziecko jest już gotowe na rozszerzanie diety o stałe pokarmy to dajmy mu możliwość samodzielnego doświadczania i próbowania. Dzięki temu, że maluch będzie poznawał jedzenie wszystkimi zmysłami, będzie w przyszłości lepiej radził sobie z rozpoznawaniem oznak sytości i głodu, a także o wiele chętniej będzie próbował nowych smaków czy konsystencji.

Jedzenie, a dokładniej umiejętność pobierania pokarmu to wbrew pozorom kluczowy element podczas prawidłowego rozwoju mowy. Aparat mowny – a dokładniej wszelkie mięśnie, które się w nim znajdują – podczas prób samodzielnego jedzenia, samodzielnego chwytania cząstek jedzenia szczególnie paluszkami, przyczyniają się do treningu mowy. Mięśnie, które podczas prób samodzielnego pobierania pokarmu intensywnie pracują, a to w konsekwencji prowadzi do doskonałego treningu całej sfery orofacjalnej.

Mała motoryka, czyli sprawność dłoni i paluszków odpowiedzialna jest w pewnym stopniu za harmonijny rozwój mowy. Dlaczego?

Otóż od “sprawności rąk i paluszków zależą ruchy warg i języka. Dla mówienia, czyli wypowiadania głosek, sylab, słów, zdań oraz rozbudowanych wypowiedzi, istotny jest rozwój motoryki całego ciała, szczególnie motoryki małej (rozwój funkcji rąk)”¹.

Podsumowując, drodzy Rodzice pomagajmy i wspierajmy Nasze maluchy już od pierwszych prób samodzielnego jedzenia w nabywaniu i doskonaleniu umiejętności w obrębie motoryki małej. Dzięki takim poczynaniom skłaniamy Nasze pociechy do samodzielności, a w konsekwencji wspieramy je w nabywaniu umiejętności mówienia. To wszystko dzieje się po coś, więc pamiętajmy, że każda samodzielna próba jedzenia, chwytanie paluszkami kawałków warzyw, wkładanie ich do ust – to wszystko przybliża Nasze dziecko do prawidłowego rozwoju mowy.

Patrycja Maziejuk
logopeda, pedagog, terapeuta ręki

1. A. Skiba, Rozwój maluszka w małym paluszku. Rozwój dziecka od 0 do 3 lat. Pytania, odpowiedzi i krótkie wyjaśnienia. Dla rodziców i terapeutów, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2018, s. 98, 100.

---